Bildiginiz gibi bitki cok etkili ve verimli bir canlidir, degisik ozelliklerinin yaninda ilk basligi tum bitkilerin yesil olmasidir. Bunun pek tabii ki dunya dengesi ile ilgili bir nedeni var. Foto sentez; siz simdi baslarim fotosentezine diye gireceksiniz olaya. Bu islemi bilmeyeniniz cok azdir ama, tekrar etmekte yarar var.
"Fotosentez, bitkilerde ışık enerjisi kullanılarak organik bileşiklerin üretilmesidir.Havadaki karbondioksit güneş enerjisi kullanılarak, nişasta ve diğer yüksek enerjili karbonhidratlara dönüştürülür. Karbon kullanıldıktan sonra ortaya çıkan oksijen ise havaya bırakılır. "
Bu bilgi heralde hepimiz icin simdi ortak oldu.
Peki simdi cerceveyi biraz derinlestirelim.
Acaba bitkiler neden yesildir. Bu kismi bizi ilgilendiriyor cunku, bu bir isaret aslinda hepsinin ortak bir amaci oldugu ve bu amacta yansima yapan pigmentlerin bize gorundugu hali bu oldugu icin, pek tabii ki kirmizi da olurdu ama o zaman ates rengi ile de karisirdi. Bu bize dunyada bir cok seyin birbiriyle ciddi baglantisini gosteren kucukde bir ipucu. Herseyin rengi ozenle secilmis.
Gelelim bitkinin yasamina, oldugu yerde sabit kalarak yasayan ve gayette sakin bir yasam suren bir canli, bizler gelisimini goremeyiz, etkisini kisa surede anlayamayiz ama o gelismeye ve buyumeye devam eder.
Bu haliyle bitkinin nerden kaynak bulduguna da bir bakalim. Dunyamizda depolanmis ve akiskan (yani o an hazir bulunan) dogal kaynak turleri var. Daha iyi orneklemek gerekirse mesela petrol depolanmis bir kaynak, ama ruzgar yada nehirlerin akisi bunlar akiskan kaynak. Ikinci grupta potansiyel bir enerji var ama ilk grupta gercek elle tutulur depolanmis bir enerji var.
Peki bunun bitkilerle ilgisi nedir?
Aslinda bitki ile cok ilgisi yok konunun gidecegi yer daha farkli, lakin bitkiyi once anlatalim.
Bitki gelisirken akiskan kaynaklari kullanir, yani gunes akiskan kaynagini alir, hava ile birlestirir ve dunya uzerinde zararli gordugu karbonu bunyesine alarak yine akiskan enerji su vasitasiyla kendinde depolar. Bu haliye bitki oldugu yerde hem depolanmis kaynak yaratir ilerisi icin, hemde akiskan kaynagi verimli sekilde yasaminin ilerlemesi icin kullanir. Birde cogu bitkiler yan urun olarak diger canlilara akislan enerji kaynagi olur. Mesela salatalik gibi...
Siz evinize gider sofrada salatayi yersiniz afiyetle... Ohh akiskan enerjiden faydalandim bir de organik.
Peki simdi geleim size, bakalim bir salatadan farkiniz neler?
Ya da daha iyi bir tabirle hiyar misiniz degil misiniz?
Kisa bir gun ozeti geceyim. Sabahlari kalkarsin cesmende hazir su vardir, cesmeyi acarsin dislerini kimyasallarin bini bir para urunlerle dislerini fircalarsin eger macunun bittiyse plastik dis macunu kabini cope atarsin. Eskiden bunlar metaldi son kalan macunu icinden cikartmak zordu, simdi plastik oldu sonuna kadar macun cikiyor diye bir de sevinirsin. isine gelir ya. Daha daha daha. Bilmessin o plastigin 10.000 yilda yok oldugunu.
Akittiyin suyun haddi hesabi olmadan gecirdigin banyo sefasindan sonra iceri gidersin, kahvalti icin hazirlanan yiyeceklere bakip sukredersin, o da var bu da var. Kahvaltini bitirince, tabagina donup bakmassin, bir princ tanesi yada bir parca ekmek kalmismi. Hiyardan farkin bu iste, bir bitki olarak hiyar olsan o bitki yaninda kalmis yiyeceklerin curumesini oldugu yerde bekler ve sonra onlari kendisine guc verecek gubreler halinde alir. Sense onlari tonlarca copun heba oldugu bir alana postalamak uzere masada birakirsin.
Ise dogru yola cikarsin super bir aracin vardir, trafikte 1 saat yol gidersin, bakarsinki herkes tek arabalarda, yukle gazi kullan benzini ilerle de ilerle ha bunu yaparken hem depolanmis dunya enerjisini kullanirsin, hem de uzerine gelen gunese kufredersin, o gunesin o benzini binlerce yuzyilda yarattigini unutarak. Depolanmis enerjilerin sinirsiz olmadigini hatirlamayarak.
Ise gidersin uzerinde cok guzel giysiler vardir, herbirinin uzerindeki desenleri ve boyalari yaratmak icin kullanilan toksiklerin ve suyun hesabini bile bilmeden boburlenirsin. Yeni aldim. Guzel degil mi, sormadan biri sana der cok yakismis. Off dunyalar senin olur, dunyalari kaybettigini bilmeden kendinden gecersin.
Ofisine girersin, muhtemelen bir bitki vardir ofisinde sularsin onu, cok guzel yetisiyor ne tatli diye onunla konusursun, yada yuzune bakmassin Ayse hanim bu bitki solmus alin burdan diye seslenirsin. O ne amacla ortaya cikmis ne yapar sana nasil yardim eder farkinda bile olmadan...
Iste boyledir salatalarin sakin dunyasi, akiskan kaynaklari verimli kullanir ve depolarlar.
Simdi dusunuyorum, acaba onlar mi hiyar ben mi, ben bu haliyle hiyar olmayi secerdim acikcasi..
Secim sizin...
Tum hiyar arkadaslarimi seviyorum...
21.09.2009
11.11
Brasilia
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder